„Człowiek zdrowy psychicznie w określonych chwilach umie zrezygnować z osiągnięcia celu, który grozi utratą zdrowia, rozpadem relacji międzyludzkich lub zwyczajnie wymaga poświęcenia zbyt wielu cennych lat życia. Perfekcjoniści zwykli wspierać energię życiową przy pomocy czekolady i cukierków. Spadek sił – czekolada i cukierek – i naprzód marsz!
Dlatego właśnie podejmując decyzję o schudnięciu, tak ważne jest nie tylko ustalenie konkretnego celu – wagi w gramach, lecz zrozumienie, na ile jest on realistyczny. W przeciwnym razie nieosiągalny idealny wygląd „chudej mnie” będzie osiągany bez końca – przecież mogło być lepiej, zamiast zrzucić 30 kilogramów, mogłam 35, zamiast schudnąć 25 centymetrów, mogłam 30… Właśnie stąd biorą się szczupli ludzie, którzy się grubo czują.
Najbardziej charakterystycznym przykładem są chorzy na anoreksję. Ich celem nie jest określona waga ani określony poziom szczupłości, lecz bycie najchudszą i bycie chudszą niż teraz. Dlatego cel staje się nieosiągalny – zawsze można ważyć jeszcze mniej.
Drugi powszechny przypadek to „chcę schudnąć, by wcisnąć się w stare jeansy, w suknię ślubną, w sukienkę studniówkową…” Pomyśl, po co Ci to? Żeby przez minutę zatriumfować – „wcale się nie zmieniłam od czasów studniówki”? Jeśli rzeczywiście się nie zmieniłaś, to masz problem, bo to znaczy że upływające lata nie zdołały Cię niczego nauczyć. A jeśli jednak się zmieniłaś, to czy może to w żaden sposób nie odbić się na ciele? Uświadom sobie, że Twoje starania by znów ważyć tyle, ile ważyłaś w wieku dwudziestu lat, to fantazja o tym, by znów być taką jaką byłaś w wieku dwudziestu lat – młodą, zwiewną, szczupłą i beztroską. Nostalgia a nawet smutek z powodu upływającego czasu to zrozumiałe przeżycie, lecz jedyną kobietą, której udało się nie zmienić od dwudziestego roku życia jest lalka Barbie. Czy wiesz dlaczego? Ponieważ jest plastikowa.”
Książka Swietłany Bronnikowej stanowi próbę stworzenia poradnika przeznaczonego do samodzielnej pracy nad sobą, i dlatego składa się z dwóch części: teoretycznej, w której opowiada o tym, jak wyglądają zaburzenia zachowań związanych z żywieniem, czym jest impulsywne i emocjonalne objadanie się i jak doszło do tego, że próbujemy przy pomocy diety rozwiązać problem, który pojawił się na skutek diety, i praktycznej, w której stopniowo, krok po kroku autorka pomaga nastroić żywienie bez jakichkolwiek ograniczeń.
Każdy rozdział kończy się blokiem „Eksperymentarium” , który zawiera ćwiczenia i psychotechniki, które pomogą Ci uświadomić sobie, co i jak oddziałuje na Twoje zachowania żywieniowe, zbadać, jak przeżywasz głód i nasycenie, przeanalizować dlaczego się objadasz i uporać się z silnymi emocjami bez pomocy jedzenia.
Ta książka jest dla Ciebie, jeśli:
• probowałaś/ próbowałeś się odchudzać różnymi metodami, ale nie wyszło (np. nie udało się osiągnąć trwałego efektu, następił efekt jo-jo itd.),
• wielokrotnie byłaś / byłeś na różnych dietach, ale po odstawieniu diety skończyło się jak zwykle,
• chciałabyś / chciałbyś w końcu trwale zrzucić parę zbędnych kilogramów i utrzymać taką formę przez lata,
• zdarza ci się zajadać smutki i smuteczki,
• często zdarza ci się przejadać „pod korek” i nie możesz z tym nic zrobić,
• masz poważną nadwagę i nie chcesz już dłużej tolerować tego stanu,
• stwierdzono u ciebie zaburzenia odżywiania lub takie podejrzewasz (nie muszą one koniecznie być związane z nadwagą – równie dobrze może to być anorekcja czy bulimia),
• zaczynasz podejrzewać, że organizm sam wie lepiej niż dietetycy i naukowcy, czego naprawdę potrzebuje, ale nie wiesz, jak odbudować kontakt z własnym ciałem i przywrócić wrodzoną intuicję żywieniową.
Niniejsza książka daje praktyczne narzędzia wykrywające przyczyny uzależnień pokarmowych. Zawiera ćwiczenia z emocjami, które popychają nas ku pochłanianiu pokarmu mimo braku uczucia głodu. Podczas wykonywania zadań zawartych w oryginalnym eksperymentarium zrozumiesz:
• Jak nauczyć się odczytywać sygnały głodu i sytości
• Jak pozwolić sobie na jedzenie wszystkiego,
czego chcesz
• Jak pozwolić swojemu ciału samodzielnie regulować, co, kiedy i jak jeść
• Jak schudnąć i nigdy więcej nie przybrać na wadze
W tej fascynującej książce podano skuteczny i dowiedziony naukowo sposób na unormowanie wagi. Zrealizuj konkretny program zaproponowany przez wykwalifikowaną specjalistkę w dziedzinie żywienia i przestań zamęczać się psychicznie i fizycznie. Bądź szczupła i spokojna!
Swietłana Bronnikowa jest psychologiem klinicznym i psychoterapeutą. Przez kilka lat stała na czele jednego z oddziałów krajowych największej kliniki leczenia otyłości w Holandii. Leczenie polega na psychoterapii, ponieważ nie można pozbyć się nadwagi bez zmiany zachowania, stylu życia, sposobu myślenia. Nie da się pozostać szczupłym będąc labilnym emocjonalnie, jeśli właśnie przy pomocy jedzenia zwykłaś rozwiązywać swe problemy psychiczne. Odpowiadała za opracowanie i wdrożenie programów leczniczych, za innowacyjne podejście z dowiedzioną skutecznością, lecz jednocześnie pozostawała (co kosztowało ją wiele wysiłku, ponieważ praca na stanowisku kierowniczym pochłania niemal cały czas) psychoterapeutą zajmującym się problemami osób z nadwagą. W tym czasie zgromadziła dużo obserwacji, porównań, niewielkich lecz ważnych odkryć. Od dawna chciała je upowszechnić dla każdego, kto włada językiem rosyjskim, dlatego też napisała książkę.
Współczesne standardy urody są bezlitosne: „piękny” oznacza „chudy”.
Usiłując odpowiadać tym standardom, miliony mężczyzn i kobiet przewlekle torturuje się dietami i wycieńcza na salach treningowych, Taka metoda odchudzania ma początek, lecz nie ma końca: aby zachować kondycję, należy coraz bardziej ograniczać się w jedzeniu i zwiększać obciążenia fizyczne. Nie wolno się zatrzymywać, bo przybędzie kilogramów. Ceną takiego stylu życia są załamania pokarmowe, w czasie których zjada się ogromną ilość zabronionych pokarmów, efekt jo-jo, w czasie którego waga raz spada, raz rośnie. „Grupą towarzyszącą” jest niestabilna samoocena, szczególnie cielesna, depresja, zaburzenia lękowe. Jedzenie zamiast zadowolenia staje się źródłem stałego napięcia o ogromnej sile.
Nie myśl, że na zaburzenia zachowań żywieniowych cierpią wyłącznie wyczerpane przez anoreksję nieletnie dziewczęta lub chorzy na skrajną postać otyłości „Kliniczne obżartuchy”. Szczupli mężczyźni i kobiety nie mogą zasnąć, ponieważ nie powstrzymali się i przejedli, lub przeciwnie – właśnie zaczęli kolejną dietę i strasznie im chce się jeść. Oni też cierpią w przymierzalniach sklepów odzieżowych, ponieważ „czują się grubi”.
Współczesna kultura bardzo stanowczo każe ludziom być szczupłymi i równocześnie proponuje ogromne ilości taniej , dostępnej, nachalnie reklamowanej i „smacznej” żywności. Szczupłość według pojęć współczesnej kultury (czyli faktyczna niedowaga), przeczy fizjologicznym podstawom zdrowia. Niedobór tłuszczu w ciele i nadmiar białka w pokarmie (a skutecznie utrzymać wagę poniżej własnej normy fizjologicznej można wyłącznie przy nadmiarze białka w diecie kosztem węglowodanów i tłuszczów) kojarzy się z przedwczesnym starzeniem, rakiem piersi, cukrzycą, osteoporozą u kobiet, niepłodnością.
Pokarm to pierwsza metafora miłości,
najbardziej pierwotna relacja
budowana przez nowo narodzonego człowieka.
Dziecko, dopadając piersi, uzyskuje od razu pokarm, ciepło, ochronę i miłość. Właśnie dlatego zaburzenia relacji z pożywieniem zawsze zmusza do przyjrzenia się innym relacjom w życiu człowieka – z partnerem, przyjaciółmi, rodzicami, i przede wszystkim – z sobą samym. Znacznie upraszczając można powiedzieć, że korzeniem zaburzeń zachowań żywieniowych jest zaburzenie relacji z samym sobą, niemożność kochania i akceptacji samego siebie.
Dla wielu z nas pokarm staje się psychoterapeutą, pocieszycielem, uniwersalnym rozwiązaniem problemów. Jedzenie staje się karą i zbawieniem. Pokarm stopniowo, podobnie jak alkohol i narkotyki, przejmuje kontrolę nad ludzkim zachowaniem i podporządkowuje sobie jego istnienie.
W celu pokonania tego problemu nie ma potrzeby dokonywania na sobie gwałtu i roztaczania wiecznej kontroli nad sobą. Trzeba tylko nauczyć się sobie ufać. Ludzie skłonni do objadania się i nadwagi, dysponują szczególnym profilem osobowościowym, mają wspólne cechy charakteru, które zmuszają ich do „upychania głęboko” własnych emocji przy pomocy jedzenia. Można, a nawet trzeba się tego pozbyć, a nazwa kliniczna przypadłości brzmi: Objadanie kompulsywne. Niestety, nienawiść do własnego „tłustego” ciała i „słabej” woli w połączeniu z presją diety, to droga donikąd.
Podejście intuicyjne (niedietetyczne) do żywienia już od kilkudziesięciu lat zyskuje popularność w Europie i USA. Współczesne badania wykazały jego wyjątkową skuteczność w stabilizacji wagi na poziomie normy fizjologicznej i w wieloletnim utrzymywaniu masy ciała na tym stabilnym poziomie. Oparte jest na usunięciu zakazów i obaw związanych z pożywieniem, pełnej rezygnacji z wszelkich diet, które nie zostały zalecone przez lekarza w związku z jakimś konkretnym schorzeniem, i daje ciału możliwość wykazywania własnej inicjatywy w wyborze produktów żywnościowych.
Nasze ciało dysponuje własną mądrością, która mu pozwala trafnie wybierać pokarm najbardziej potrzebny w danej chwili stosownie do zapotrzebowania. Ciało świetnie wie, ile pokarmu trzeba zjeść w danej chwili i kiedy można znów przystąpić do posiłku. Niestety, od samych narodzin uczy nas się ignorowania tych sygnałów, zastępując je zewnętrzną postacią kontroli – tablicami kalorii, piramidami żywieniowymi, wyobrażeniami o tym, czym jest zdrowy pokarm i prawidłowe odżywianie, która ulega regularnym zmianom.
Pytanie, które zawsze pojawia się u ludzi zapoznających się z tym podejściem, to czy można schudnąć rezygnując z diet i przechodząc na intuicyjne żywienie. Z całą pewnością można twierdzić, że Twoje ciało powróci do normalnej wagi fizjologicznej i pozostanie na tym poziomie. Dla wielu ta waga jest niższa od bieżącej, ale nie zawsze. Aby przewidzieć, jak będą rozwijać się zdarzenia w Twoim przypadku, spróbuj odpowiedzieć na następujące pytania (cytat za Evelyne Tribole, Elyse Reisch. Intuitive eating. 2012, St. Martin Press, New York):
1. Czy często jesz nadal, mimo wystąpienia komfortowego uczucia sytości?
2. Czy często przed przystąpieniem do nowej diety objadasz się mając świadomość, że na diecie nie pozwolisz sobie na jedzenie tego wszystkiego przez dłuższy czas?
3. Czy zdarza się, że jesz, by poradzić sobie z emocjami lub pokonać smutek?
4. Czy należysz do osób unikających aktywności fizycznej?
5. Czy uprawiasz sport wyłącznie będąc na diecie?
6. Czy często zdarza się, ze pomijasz posiłek lub jesz dopiero kiedy padasz z głodu, na skutek czego zjadasz zbyt dużo?
7. Czy masz poczucie winy, jeśli się objadasz lub jesz „niezdrowo”, co w rezultacie prowadzi do jeszcze większego objadania się (i tak już wszystko stracone)?
Jeśli odpowiedziałeś twierdząco na wszystkie, lub niektóre z tych pytań, twoja bieżąca waga może być wyższa od fizjologicznej, na której samodzielne utrzymanie zaprogramowany jest Twój organizm od urodzenia, bez dodatkowych wysiłków z Twojej strony. Jest całkiem możliwe, że jesteś w stanie powrócić do tej wagi dzięki przestawieniu na intuicyjne żywienie. Spadek wagi nie powinien być celem samym w sobie, ponieważ przejście na intuicyjne żywienie, by schudnąć, będzie mocno przeszkadzać rozwojowi Twej zdolności do wsłuchiwania się w wewnętrzny głos organizmu.
Wydawnictwo Hartigrama.
