Dlatego tak wielkie nadzieje w okulistyce wzbudza laserowa chirurgia refrakcyjna rogówki, umożliwiająca korektę różnych wad wzroku przez modelowanie kształtu rogówki za pomocą promieniowania laserowego.
To obecnie najbardziej dynamicznie rozwijająca się oraz uznawana za najbardziej bezpieczną dziedzina okulistyki. Laserowa korekcja wad wzroku polega na zastosowaniu lasera excimerowego do zmiany krzywizny przedniej powierzchni oka, czyli rogówki.
Możliwość przeprowadzenia pełnej korekcji laserowej uzależniona jest od budowy anatomicznej oka – grubości rogówki i promienia jej krzywizny. Laserowa korekcja wad wzroku nie likwiduje starczowzroczności (presbiopii). Na skutek związanej z wiekiem utraty elastyczności soczewki, oko traci zdolność akomodacji, czyli możliwość dobrego widzenia zarówno z daleka jak i z bliska. Tak więc u osób powyżej 40 roku życia występuje konieczność noszenia okularów do czytania
Laserowa korekcja wad wzroku
Lekarze okuliści mówią o nadziei, przełomie lub wręcz rewolucji, nowej erze w chirurgii wad wzroku. Okulistyka jest jedną z pierwszych dziedzin medycyny, w której laser został użyty do leczenia ludzi. Lasery znalazły zastosowanie min w dermatologii, laryngologii, chirurgii, stomatologii, urologii, ortopedii, neurochirurgii i ginekologii. W okulistyce lasery są wykorzystywane do przecinania cyst powiek lub spojówek, przecinania naczyń wrastających w rogówkę, perforacji cyst tęczówki, przecinania zrostów tęczówkowo – rogówkowych, do zabiegów przeciwjaskrowych i przeciwzaćmowych, do korekcji wad wzroku (astygmatyzmu, krótkowzroczności i dalekowzroczności) i do witreotomii . Ten bez bolesny, bezkrwawy, trwający zaledwie kilka minut zabieg przeprowadza się w znieczuleniu miejscowym przy użyciu kropli.
Laser jest skrótem angielskiego terminu „light amplification by stimulated emission of radiation”, który oznacza „wzmocnienie światła przez stymulowaną emisję promieniowania”. Dodać należy, że potocznie tym skrótem określa się urządzenie emitujące promieniowanie laserowe. Skonstruowanie lasera stanowiło przewrót w fizyce i technice, stwarzając wiele nowych możliwości w badaniach naukowych i zastosowaniach technicznych.
Technologia laserowa od 1980 r z powodzeniem stosowana jest do korekcji krótkowzroczności. Ostatnio pojawiła się możliwość korekcji nadwzroczności. W 1998, po wielu latach doświadczeń, US Food and Drug Administration (FDA) zatwierdziła laser excimerowy do korekcji nadwzroczności Amerykańscy lekarze ściśle współpracowali z producentami laserów aby osiągnąć tak doskonałe efekty kliniczne, jakie obecnie uzyskujemy. Zabiegi laserowe w nadwzroczności wykonywane były od 1996 roku w Kanadzie, a od 1997 w USA i Europie.
Według tygodnika ,,Time” mniej więcej za dziesięć lat ponad 90 proc. osób z wadą wzroku nie będzie musiało nosić okularów. Stanie się to możliwe dzięki coraz powszechniejszemu wykorzystaniu w okulistyce laserów excimerowych, skutecznych w leczeniu nadwzroczności, krótkowzroczności i astygmatyzmu. W Polsce działa kilka takich urządzeń.
Jeśli nie laser to co? Alternatywne metody leczenia wad wzroku
Laser ma jednak pewne ograniczenia, jeśli chodzi o jego zastosowanie – nie jest on przeznaczony dla dzieci i młodzieży poniżej 20 roku życia, niektórzy pacjenci boją się korekcji laserowej i nie chcą stałych zmian w rogówce .
Jedną z alternatywnych, nieinwazyjnych metod leczenia wad wzroku jest ortokorekcja. Ta nauka o działaniu soczewek ortokeratologicznych pojawiła się w Stanach Zjednoczonych w 1960 roku. Jednak dopiero w ciągu ostatnich 10 lat, dokonał się w tej dziedzinie ogromny postęp.
Proces korekcji odbywa się w nocy przy pomocy twardych, gazoprzepuszczalnych soczewek ortokeratologicznych, które delikatnie i bezpiecznie zmieniają przednią krzywiznę rogówki oka . Efekty są odwracalne, po rezygnacji z noszenia ortosoczewek, rogówka przybiera kształt pierwotny.
OrtoK stosowana jest u krótkowidzów wadą do – 5 dpt i niewielkim astygmatyzmem do – 1,5 dpt, w celu korekcji lub obniżenia krótkowzroczności, by pacjent dobrze widział w ciągu dnia, bez użycia jakiejkolwiek korekcji wzroku. Ortosoczewki są idealnym rozwiązaniem dla dzieci i młodzieży. U nich efektem OrtoK jest nie tylko korygowanie wady, ale również zahamowanie lub zmniejszenie jej wzrostu.
Zaczyna się też stosować Ringi (ICR ), czyli plastikowe obręcze, które wsuwa się w rogówkę i zmienia nimi jej kształt, co daje ten sam efekt. Niezaprzeczalną zaletą zabiegu jest odwracalność – wszczep można usunąć. Ale tylko niewielkie wady (4 lub 5,5 D) możemy usuwać za pomocą Ringów.
Oczywiście wszystkie te zabiegi mają swoje przeciwwskazania. Są nimi m. in.: jaskra, zaćma, cukrzyca i inne choroby metaboliczne: odwarstwienie siatkówki, stożek rogówki, zespół suchego oka, stany zapalne oka oraz powiek, alergie. Wiele osób także nie stać na takie zabiegi , bowiem średni koszt leczenia laserem to około 2 tys. złotych za jedno oko, a cena ortosoczewek to ok.2000 zł na obydwa oczy. Pacjentów odstrasza także ryzyko powikłań, co prawda minimalne i które można bez problemu wyleczyć, ale u około 1% pacjentów gojenie może przebiegać dłużej niż zwykle i wystąpić pogorszenie wzroku: nadkorekcja, niedokorekcja, infekcja, haze (zmętnienie rogówki), regresja (nawrót) efektu zabiegu, zamazane widzenie, wzmożony światłowstręt, słaby kontrast , dyskomfort pacjenta (spowodowany brakiem akceptacji nowego obrazu przez mózg.
Jak widać metod korekcji wad refrakcji wzroku jest mnóstwo. Znaczna ich część odeszła już w zapomnienie, z drugiej strony wiele z nich nie ujrzało jeszcze praktycznie światła dziennego i jest w trakcie długich testów i modernizacji. Dodatkowo stale wymyślane są nowe technologie pomagające chirurgom oftalmologom przynosić ulgę pacjentom z wadami wzroku. Niemal codziennie pojawiają się nowe, lepsze urządzenia podnoszące jakość zabiegów i zmniejszające ryzyko z nimi związane. Wciąż jednak brak zabiegów idealnych, całkowicie pozbawionych ryzyka.
Ewelina Kudera
