Efektem nagromadzenia związków toksycznych jest zaburzenie równowagi wewnętrznej organizmu, któremu towarzyszą takie objawy jak: ogólne przemęczenie, obniżenie sprawności fizycznej i psychicznej, złe samopoczucie, zaburzenie koncentracji, bóle głowy, choroby skóry, nieprzyjemny zapach ciała czy obniżenie odporności. Ponadto uważa się, że większość chorób układu nerwowego oraz nowotworów rozwija się pod wpływem toksycznych związków obecnych w środowisku otaczającym człowieka.

Tymczasem Polacy nie zdają sobie sprawy z zagrożenia toksynami.
Badania przeprowadzone dla MethodDrain Detox w 2006 r. wykazały, że 40 proc. z nas nie zdaje sobie sprawy z istnienia toksycznych substancji chemicznych w ludzkim organizmie. Jeszcze więcej badanych ma niewystarczającą wiedzę na temat obecności szkodliwych substancji chemicznych w miejscu pracy czy też nauki. 60 proc. Polaków nie uświadamia sobie istnienia toksycznych substancji w tych miejscach.

Co nas truje
Toksyna to „trucizna”, która po wchłonięciu do organizmu lub wytworzeniu w organizmie powoduje zaburzenia jego funkcji lub nawet śmierć. Toksyny znajdują się w najbliższym otoczeniu człowieka: w wodzie, glebie i żywności. Szkodliwe substancje chemiczne wnikają do organizmu przez skórę, płuca i układ pokarmowy. Każdy z nas jest narażony na wpływ szkodliwych substancji, które znajdują się w naszym najbliższym otoczeniu. – Trucizny, na oddziaływanie których jesteśmy najczęściej narażeni, to nie arszenik i strychnina, ale związki chemiczne, które przedostają się do organizmu ze środowiska i żywności – komentuje prof. Iwona Wawer z Wydziału Farmaceutycznego Akademii Medycznej w Warszawie.

Do najczęściej spotykanych substancji toksycznych należą pestycydy, polichlorowane węglowodory oraz dioksyny, które powstają podczas spalania śmieci. Źródłem toksyn są również odpady przemysłu. Wśród toksyn, które możemy spotkać w najbliższym otoczeniu, można wymienić również metale: glin (aluminium), kadm i ołów. Źródłem glinu są warzywa pochodzące z zakwaszonych gleb, związki glinu występujące też w niektórych lekach, pokarmach pieczonych w folii aluminiowej, puszkowanych napojach, konserwantach używanych w produkcji pieczywa i proszku do pieczenia. Nadmierna koncentracja glinu w tkance mózgowej człowieka prowadzi do zaburzeń pamięci, demencji, a nawet choroby Alzheimera.

Kadm, którego źródłem są m.in.: dym papierosowy, spaliny samochodowe i odpadki przemysłu elektronicznego, doprowadza do zaburzenia czynności nerek, metabolizmu wapnia, funkcji rozrodczych oraz zmian nowotworowych. Ołów, który był składnikiem benzyny, nagromadził się wzdłuż szos o dużym nasileniu ruchu. Obecnie benzyna jest głównie bezołowiowa i niebezpieczeństwo zmalało. Jednak ołów znajduje się m.in. w niektórych kosmetykach, farbach do włosów, środkach do polerowania mebli, można go znaleźć nawet w winach. Jego większe stężenie w organizmie działa toksycznie, uszkadzając nerki, wątrobę, szpik kostny i mózg.

Dodatkowo organizm ludzki zatruwany jest przez substancje obecne w najbliższym otoczeniu, w mieszkaniu i miejscu pracy. Szczególnie szkodliwe są: papierosy, alkohol, rozpuszczalniki z farb, kleje, silne środki czyszczące, konserwanty i barwniki obecne w żywności (alergie!).

Organizm się broni
Organizm wyposażony jest w kompleksowy system obronny wyspecjalizowany w eliminowaniu toksyn. W każdej komórce znajduje się kilka tysięcy cząsteczek specjalnego białka – cytochromu P450, którego zadaniem jest „wyłapanie” toksycznych substancji i przy udziale wolnych rodników tlenowych zamiana ich w związki, które mogą być sprawnie usunięte z organizmu.

Usuwanie toksyn z organizmu odbywa się wieloma drogami. Największe znaczenie mają w tym procesie: układy pokarmowy oraz moczowy, skóra i płuca. Cząsteczki rozpuszczające się w wodzie eliminowane są m.in. przez układ moczowy i skórę, a te rozpuszczalne w tłuszczach przez przewód pokarmowy. Sprawnie pracujący układ pokarmowy, do którego należą wątroba, trzustka, żołądek i jelita, jest niezbędny do zachowania zdrowia, jako że uczestniczy m.in. w trawieniu spożytych pokarmów. Wątroba to jeden z najważniejszych narządów organizmu, który uczestniczy w „przetwarzaniu” różnych substancji chemicznych. Jeżeli zbyt wiele toksycznych substancji będzie docierać do wątroby, to jej praca i sprawność w usuwaniu tych substancji może zostać upośledzona. Przez jelita usuwane są niestrawione resztki pokarmowe, różne szkodliwe substancje zawarte w żywności oraz toksyny bakterii chorobotwórczych bytujących w tym organie. Za usuwanie nadmiaru wody i zbędnych lub szkodliwych dla organizmu substancji odpowiedzialny jest układ moczowy. Tą drogą usuwane są z organizmu końcowe produkty przemiany materii oraz niektóre leki i metale ciężkie, np. kadm i ołów.

Odpowiednio nawodniona skóra ma także duże znaczenie w procesie oczyszczania organizmu z toksyn. Wraz z potem wydalane są między innymi chlorek sodu oraz potas.

Ostatnim ogniwem jest sprawnie działający nabłonek oddechowy, który odpowiedzialny jest za eliminację szkodliwych substancji wdychanych ze środowiska oraz drobnoustrojów chorobotwórczych.

Z odsieczą
Jeżeli stężenie szkodliwych substancji nie jest wysokie, a układy obronne organizmu pracują sprawnie, to toksyny dostające się do organizmu są usuwane we właściwym tempie. Zanieczyszczone środowisko, żywność przetworzona chemicznie i stresy powodują, że do organizmu dostaje się dużo więcej toksyn niż ten jest w stanie usunąć. Dlatego organizmowi trzeba czasami pomóc w oczyszczeniu się.

Oczyszczanie, czyli działania prowadzące do przyspieszenia eliminacji toksyn z organizmu, znane jest od zarania dziejów. Do najbardziej znanych metod oczyszczania należą: diety owocowo-warzywne, ziołowe kuracje, głodówka oraz pobyt w saunie.

Dieta owocowo-warzywna polega na spożywaniu surowych lub gotowanych warzyw oraz wypijaniu dużej ilości świeżych soków owocowo-warzywnych. Zwykle w końcowych dniach diety wprowadzane są fermentowane napoje mleczne oraz ryby lub chude mięso. Aby nie dopuścić do zaburzenia pracy przewodu pokarmowego, należy spożywać odpowiednią ilość błonnika.

Ziołowa kuracja oczyszczająca jest znaną i sprawdzoną metodą usprawniającą czynność narządów uczestniczących w eliminowaniu toksycznych związków z organizmu. W mieszance ziół dobranych pod kątem kuracji oczyszczającej powinny się znaleźć: zielona herbata, będąca najbogatszym źródłem polifenoli, wymiatających toksyczne wolne rodniki tlenowe, brzoza biała – działająca łagodnie moczopędnie, fiołek trójbarwny, koper włoski, działający rozkurczowo na przewód pokarmowy i łagodnie przeczyszczający czy karczoch zwyczajny, który regeneruje komórki wątrobowe i usprawnia ich działanie.

Dla zabieganych są gotowe preparaty oczyszczające, na przykład na bazie aloesu. Jeden z takich preparatów produkowany jest nawet w Lublinie. Sok aloesowy z dodatkiem lnu i babki płesznik wspomaga pracę układu trawiennego, pomaga w usuwaniu toksyn. BK

ZAUWAŻYĆ PROBLEM
W Polsce trwa kampania edukacyjna „Uwolnij się od toksyn”. Jej celem jest popularyzowanie wiedzy na temat szkodliwych substancji, które codziennie wchłania nasz organizm, ich negatywnego wpływu i metod oczyszczania. W ramach kampanii wydany zostanie bezpłatny poradnik edukacyjny, a 3 kwietnia pod numerem 022 321-51-88 uruchomiona zostanie infolinia. Pod jej numerem będzie można uzyskać porady dietetyków na temat szkodliwych substancji znajdujących się w ludzkim organizmie oraz metod oczyszczania organizmu. Czynna jest też strona internetowa www.beztoksyn.pl.

Infolinię obsługują:
Aleksandra Kubacka – Absolwentka Wydziału Żywienia Człowieka i Konsumpcji Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, specjalistka ds. żywienia i dietetyki. W trakcie studiów odbywała praktyki w centrum Zdrowia Dziecka oraz w Szpitalu Klinicznym Akademii Medycznej przy ul. Banacha w Warszawie. Obecnie pracuje jako konsultantka dietetyki w przychodniach lekarskich Rekol-Med oraz Medivita.

Katarzyna Okręglicka – Absolwentka Wydziału Żywienia Człowieka i Konsumpcji Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, specjalistka ds. żywienia i dietetyki. W Poradni Dietetycznej SGGW zorganizowała i przeprowadziła program odchudzający dla dzieci i młodzieży. Doświadczenie zawodowe zdobywała  w Centrum Badań Klinicznych Osteomed, gdzie zajmowała się administracją i prowadzeniem badań klinicznych z zakresu dietetyki. Obecnie udziela porad dietetycznych.